Açıklama
Kuru kimyevi tozlar, yangınla mücadelede, patlamaları ve patlayarak hızla yayılan alevleri bastırmak için gerekli özelliklere sahip kimyevi maddelerden yapılmış tuz gibi katı taneciklerden oluşur. Söndürücü cihaz veya sistemden itici bir gaz yardımıyla dışarı atılır. Tozlar yanan çeşitli cisimleri söndürme kabiliyetlerine göre sınıflandırılmışlardır.
Söndürücü tozlar iki ana gruba ayrılır: BC tipi söndürücü tozlar ve ABC tipi söndürücü tozlar. Diğer faktörlerin yanında, söndürme etkinliği kullanılan hammaddeye de bağlıdır.
- BC tipi tozların ana maddeleri: Sodyum bikarbonat – Potasyum Sülfat – Potasyum Bikarbonat.
- ABC tipi tozların ana maddeleri: Amonyum Fosfat – Amonyum Sulfat
Kuru Kimyevi Tozlarda Bulunması Gereken Diğer Özellikler
Üretimi ve yangın söndürmedeki etkinliğinin yanı sıra kuru tozlarda bulunması mutlaka gerekli olan diğer özellikler aşağıda açıklanmıştır :
- Dolum: Dolumda toz rahatlıkla akabilmeli ve dar yerlerden geçebilmelidir. Çabuk dibe oturmalı, böylelikle dolumda vakit kaybına neden olmamalıdır.
- Depolama ve Nakliye: Kuru kimyevi tozlar genellikle orijinal ambalajında veya cihaz içinde senelerce muhafaza edilmektedir. Bu bakımdan ve ayrıca nakliye esnasında değişik iklim ve hava şartlarına (ısı ve rutubet değişiklikleri gibi ), ve mekanik şiddete ( basınç ve titreşim gibi ) maruz kalmaktadır. Tozun kimyasal ve fiziksel özellikleri seneler sonra dahi değişmemelidir. Tozlar içinde bulundukları cihazlara zarar vermemeli ve bunları çürütmemelidir.
- Tozun Oturması: Zamanla tozun içindeki hava dışarı kaçar ve toz oturarak sıkılaşır, fakat bu durumda topaklaşmaması gerekir. Cihaz kullanılırken toz fazla bir güç istemeden cihazın içindeki itici gazın yardımıyla süratle havalanabilmelidir.
- Basınç Desteği: Bazı sistemlerde tozlar belli uzunluktaki tüplerin veya boruların içinden geçer, ve bazı durumlarda söndürme işlemi aralıklarla yapılır, yani tozun hepsini kullanmaya gerek olmadığı hallerde cihaz durdurulur, ve daha sonra kullanmak üzere içerde toz kalır. Böyle bir durumda itici gaz kullanılarak tozu yarı mayi duruma dönüştürmek mümkün olmalıdır. İtici gazın akıntısı tozla uygun bir şekilde dolu olmalıdır. Toz, havasını çok hızlı kaçırmamalıdır, öyle ki aralıklı çalışmada dahi herhangi bir tıkanıklığa sebep olmasın.
- Yoğun Toz Bulutu Oluşturma: Yangının merkezinde toz bulutu etrafta belli miktarda toz zerrecikleri konsantrasyonu oluşturmalıdır. Toz bulutu cihazın çıkış yerinden uygun bir mesafeye yerleşebilmelidir. En iyi söndürme etkinliği, tozun hortumdan çıkan basınçlı su gibi alevin içine dalmasından ziyade ince bir bulut teşkil ederek bir girdap gibi alevleri içine çekip yutmasıdır. Tabii ki bu toz bulutu alevlerin büyümesini, ve yanabilir gazların çıkışını engelleyecek etkiye de sahip olmalıdır.
- Söndürme Etkisi: Tozun fiziksel mahiyeti ve hammaddesinin kimyasal özellikleri söndürme kabiliyetinde büyük rol oynar. Her yangın türü için ayrı maddeler ve bileşimler seçilmektedir. Tozun dolgu maddesinin inceliği ve ana madde ile birleşmesindeki uyumu ateşe karşı gösterdiği ani reaksiyonda veya yangına müdahalede kendini hemen belli eder.
- Sağlık güvenliği: Kuru kimyevi toz ve ısınmada meydana gelen ayrışımı fizyolojik bakımdan zararsız olmalıdır.
RÜHL kuru kimyevi yangın söndürme tozları yukarıdaki şartların tümünü yerine getirebilecek özelliktedir.
